زنان در دوران اشکانیان

سفیر سیمرغ، وبلاگ تخصصی ادبیات فارسی

زنان در دوران اشکانیان

ازدواج با محارم
نمونه: «در سال دوم میلادی، فرآتک پنجم (فرهاد پنجم) با مادر خویش موزا عقد ازدواج بست».

رد ازدواج با محارم
با اندک بودن نمونه های ازدواج با محارم و بخصوص تحت تاثیر یونان و روم بودن شاهان و بزرگان به نظر می رسد که در این دوره، ازدواج با محارم تا حد منسوخ شدن پیش رفته است.

نفوذ زنان در حکومت
زن در این دوره نقشی در اداره امور سیاسی و کارهای مهم مملکتی نداشته است. اگر هم شاهانی در این زمان بودند که تحت تاثیر زنان بوده اند به دلیل عدم استقلال رای و نداشتن قدرت تصمیم گیری بوده است.

حق زنان در سلطنت
به نظر می رسد در این دوره به علت امتزاج نظرهاو اختلاط عقاید، پایه های ازدواج هم کفو متزلزل شده است و اگر هم مورد ی وجود داشته بیشتر به دلیل وجود حق وراثت زنان در امر سلطنت بوده است.

اوضاع اجتماعی زنان

 

با وجود پرستش ربه النوعها، از اوضاع اجتماعی زنان دوره اشکانی اطلاع چندانی نداریم.
اوضاع اجتماعی زنان
با وجود پرستش ربه النوعها، از اوضاع اجتماعی زنان دوره اشکانی اطلاع چندانی نداریم.
با استناد به کتاب “ارداویرفنامه” می توان چنین برداشت نمود که در این دوره به غیر از رواج کارهای ناپسندی همچون تهمت و دروغ و رشوه خواری و مال مردم خوردن که به علت جنگ و تحولات ناشی از آن بوده است، پیمان زناشویی نیز متزلزل گشته و روسپیگری در حد اعلای خود وجود داشته است (همچنان که لواط نیز در این دوران رایج بوده است ). عدم تمکین از شوهر، نزاعهای خانوادگی، سقط جنین، شیر ندادن به کودکان و رها کردن آنان نیز متداول بوده .
اما دستورات حاکم بر زن دشتان ( زنی که دوران عادت ماهانه را می گذراند ) منسوخ بوده است. درنتیجه می توان نتیجه گرفت که : «مقام زن نزد پارتیها پست تر از مقام آنها نزد مادیها و پارسیها بوده است».
قابل ذکر است که در جایی دیگر و به نقل از ارداویرافنامه می خوانیم : تاثیر کنیزکان و زنان متعش رومی در دربار اشکانیان باعث آن شده که زنان ایرانی هم به آرایش و آراستن افراطی پرداخته و شوهران را تحقیر کرده و دشنام داده و جوابگویی می کردند و با مردان دیگر می رفتند.دشتان(عادت ماهانه)
از زمره گناهانی که اگر زن مرتکب می شد، مرد می توانست او را طلاق دهد(به غیر از عقیم بودن، جادوگری و فساد اخلاق) پنهان نمودن ایام قاعدگی از شوهرش بوده است.
از زنان حایض در دوره حیض، حتی انتظار کار و انجام دادن امور خانه نیز، نمی رفته است و نباید دست به کار می زدند.(گرچه این امر به سبب نجس دانستن زنان حایض و ضرورت اجتناب از آنان در این دوران بوده است).
با مراجعه به احکام حاکم بر زن حایض بیشتر می توان به این موضوع پی برد که چرا عادت ماهانه را به «لعنت ماهانه» تعبیر کرده اند . «به عقیده زرتشتیان، ماهانه ای که زن می بیند اثر اهریمنی است و از این رو، هر ماه چند روز، اهریمن به زن نزدیک می شود و او را پلید می سازد و چون چنین حالتی در مرد نیست بنابر این مرد از زن پاک تر و برتر است».

 

تلقینات مذهبی و اجتماعی، حتی در خود زنان، ایجاد شبهه روانی نموده است و این مساله طبیعی که نه تنها نیروی تخریبی ندارد بلکه سازنده و بارور کننده است و یکی از رموز خلقت در حفظ سلامت و حفظ باروری و تولید نسل است ٬ را برایشان به یک مساله شیطانی و شرم آور تبدیل کرده و اسطوره ی فرودستی زن را شکل بخشیده است.

حقوق خانواده
از دیگر مسائل زنان می توان از مجازات آنان به دست شوهرانشان و یا پسر و دختر به دست پدر یا برادر اشاره کرد. جنایاتی که برای رفع و رجوع آنها به عدلیه رجوع نمی شد چرا که به عقیده پارتیها این نوع جنایات به حقوق عمومی مربوط نبود.

طلاق

 

زن قبل از فوت شوهرش نمی توانست شوهر دیگری انتخاب کند؛ یعنی طلاق جایز نبود ولیکن زن محترم، در صورت عدم رضایت شوهر خود به آسانی طلاق می گرفت و مرد فقط در چهار مورد، می توانست زن خود را طلاق بدهد:
۱٫وقتی که زن عقیمه بود؛
۲٫اگر به جادوگری می پرداخت؛
۳٫هرگاه اخلاقش فاسد بود؛
۴٫ و اگر ایام قاعده را از شوهر پنهان می کرد.

زن و کار و هنر
زنان در آن دوران- همچنان- به رشتن نخ وبافندگی مشغول بوده اند و علاوه بر آن ،نوازندگی هم از دیگر کارهایی بوده است که زنان در این دوران به آن می پرداخته اند.زن و جنگ
پارتها، زنان (همخوابه ها که اکثراً یونانی بودند و البته دربینشان زنان غیر همخوابه هم بوده) خودرا به جنگ می بردند ولی برخلاف پارسها زنان عقدی در خانه می ماندند.اگرچه گاهی نیز دختران خود رانیز به جنگ می بردند.

حضور زنان در مجامع
در این دوره، همانند ادوار پیشین زنان در مراسم و مجالس مذهبی در جوار مردان حضور داشته اند.«ولی به طور کلی زنان پارتیها با مردان آمیزش نداشتند ولیکن بعضی از ملکه ها به طوری که از سکه های اشکانی و بعضی آثار دیگر معلوم می شود در مجالس جشن حاضر می شدند».




:: برچسب‌ها: اشکانیان, تاریخ و تمدن ایران باستان,
نويسنده : ....